Konieczność zainstalowania oświetlenia awaryjnego w obiektach budowlanych jest opisana w przepisach prawnych, w tym w ustawach, rozporządzeniach, a także polskich normach. Obecność zapasowego źródła światła jest niezwykle istotna i ma często duży wpływ na bezpieczeństwo osób znajdujących się wewnątrz budynku, w którym nastąpiła awaria głównego zasilania.

Oświetlenie awaryjne – przepisy

Występujące awarie energii elektrycznej, które spowodowane są m.in. gwałtownymi zjawiskami pogodowymi, wymagają tego, aby budynki publiczne posiadały dodatkowe oświetlenie awaryjne. Wymagania te są sprecyzowane prawnie w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity DzU z 2015 r. poz. 1422).

Oświetlenie ewakuacyjne – wymagania

Na podstawie obowiązujących przepisów i norm istnieją pewne wymagania dotyczące oświetlenia ewakuacyjnego, które opisane zostały w poniższych punktach.

1. Projekt oświetlenia awaryjnego musi być uzgodniony z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych. Obiekt musi mieć aktualne rysunki systemu oświetlenia ewakuacyjnego, na których zidentyfikowane powinny być wszystkie oprawy awaryjne i główne komponenty. Przepisy oświetlenia ewakuacyjnego mówią o tym, że dokument musi być podpisany przez rzeczoznawcę.
2. Wymogi oświetlenia awaryjnego mówią również o konieczności przeprowadzania przeglądów technicznych, a także czynności konserwacyjnych, które zgodne są z określonymi zasadami w polskich normach odnoszących się do urządzeń przeciwpożarowych. Informacje dotyczące takich prac powinny znajdować się w dokumentacji techniczno-ruchowej oraz instrukcji obsługi.
3. Co najmniej raz do roku należy przeprowadzić przegląd i konserwację (zgodne z instrukcją).
4. Jeżeli oświetlenie awaryjne zainstalowano z centralną baterią, przewody, kable i mocowania powinny być ognioodporne o takim czasie wytrzymałości ogniowej, jak działający system oświetlenia (zgodnie z zapisem Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie, jakim wymaganiom powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie).
5. Według Rozporządzenia Ministra, oświetlenie awaryjne powinno być wykonane zgodnie z obowiązującymi polskimi normami dotyczącymi wymagań w tym zakresie. To samo Rozporządzenie mówi o tym, że ewakuacyjne oświetlenie musi mieć ustawiony minimalny czas działania na co najmniej jedną godzinę.
6. Według normy PN-EN 1838:2005 przerwa/brak zasilania opraw podstawowych na drogach ewakuacyjnych musi spowodować włączenie awaryjnego oświetlenia na tych drogach.
7. Według normy PN-EN 60592-2-22 musi istnieć możliwość przetestowania opraw oświetlenia ewakuacyjnego bez konieczności wyłączania zasilania. Takie oprawy z własnym źródłem powinny posiadać wewnętrzny układ testujący lub być podłączone do zdalnego układu testującego.

Oświetlenie awaryjne – gdzie jest wymagane?

Instalacja oświetlenia awaryjnego – z racji na łatwą dostępność tego źródła zasilania – powinna być przeprowadzona w wielu budynkach publicznych. Oświetlenie ewakuacyjne w tego typu obiektach jest wymagane, o czym mówią normy PN-EN 1838 i PN-EN 50 172. Opisują one jasno to, gdzie taka instalacja powinna mieć miejsce.

Gdzie jest wymagane oświetlenie awaryjne? Zgodnie z przepisami oświetlenie ewakuacyjne powinno być zastosowane m.in. w:

• pomieszczeniach, które przeznaczone są dla ponad 200 osób (hale sportowe, lokale rozrywkowe, sale konferencyjne itp.),
• szkołach,
• kinach, teatrach, filharmoniach,
• muzeach,
• budynkach tymczasowych, które służą do zgromadzeń większych grup osób,
• szpitalach,
• we wszystkich pomieszczeniach o powierzchni większej niż 1000 m², które są oświetlane jedynie sztucznym światłem,
• magazynach, halach produkcyjnych i wszystkich pomieszczeniach o powierzchni przekraczającej 2000 m².

Warto wiedzieć, że budynki publiczne nie są jedynymi obiektami, w których powinno być zainstalowane oświetlenie awaryjne. Przepisy mówią również o tym, aby instalacja oświetlenia awaryjnego przebiegła również na:

• drogach ewakuacyjnych, które oświetlane są sztucznym światłem,
• drogach, które przeznaczone są dla osób z ograniczonymi możliwościami poruszania się,
• drogach ewakuacyjnych wysokich budynków użytku publicznego oraz zamieszkania zbiorowego.

Odpowiednie natężenie oświetlenia awaryjnego możliwe jest wtedy, gdy oprawy do oświetlenia ewakuacyjnego są umieszczone co najmniej 2 metry nad podłogą.

Gdzie jeszcze oświetlenie ewakuacyjne? Przepisy dotyczące innych miejsc

Norma oświetlenia awaryjnego dotyczy również innych miejsc użyteczności publicznej. Wśród nich wymienić można m.in. platformy, parkingi, ruchome schody, toalety, przebieralnie, szatnie, kabiny czy windy. Dlatego też oświetlenie ewakuacyjne tak często stosowane jest m.in. w galeriach handlowych czy też budowach.